حسابرسی بیمه تأمین اجتماعی چیست؟ راهنمای کامل وظایف کارفرمایان برای جلوگیری از جریمه‌های سنگین
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کارفرمایان، موضوع حسابرسی بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی و تبعات ناشی از آن است.
متأسفانه بسیاری از کارفرمایان به دلیل ناآگاهی از وظایف قانونی خود، در معرض جرائم سنگین بیمه‌ای قرار می‌گیرند.
در این مقاله می‌خواهیم به زبانی ساده بررسی کنیم:
حسابرسی بیمه تأمین اجتماعی چیست؟
چه کارگاه‌هایی مشمول حسابرسی هستند؟
وظایف قانونی کارفرمایان چیست؟
و چگونه می‌توانید از بروز مشکلات بیمه‌ای جلوگیری کنید؟
—
حسابرسی بیمه چیست و چرا انجام می‌شود؟
مطابق با مواد ۲۸ و ۳۸ قانون تأمین اجتماعی، سازمان تأمین اجتماعی برای اطمینان از اینکه:
کارفرمایان حق بیمه کارکنان خود را به‌طور کامل و به‌موقع پرداخت می‌کنند،
هیچ نیروی کاری بدون پوشش بیمه‌ای مشغول به کار نیست،
و همچنین از فرار بیمه‌ای کارگاه‌ها جلوگیری شود،
مکلف است اسناد و مدارک کارگاه‌ها را مورد حسابرسی قرار دهد.
این وظیفه توسط واحدهای حسابرسی بیمه (وابسته به سازمان تأمین اجتماعی) انجام می‌شود.
کارشناسان حسابرسی به محل کارگاه یا دفتر مالی شرکت مراجعه می‌کنند و دفاتر قانونی، اسناد پرداخت حقوق و هزینه‌ها، لیست بیمه، فاکتورها و سایر اسناد مالی را بررسی می‌کنند.
—
کارگاه‌های مشمول حسابرسی بیمه کدامند ؟
🔹 به طور کلی تمام کارگاه‌هایی که تحت پوشش قانون تأمین اجتماعی هستند و دارای کد کارگاه می‌باشند، مشمول حسابرسی هستند.
این شامل می‌شود بر:
کارگاه‌های تولیدی
کارگاه‌های بازرگانی
کارگاه‌های خدماتی
حتی اگر فقط یک کارگر بیمه‌شده داشته باشید، سازمان تأمین اجتماعی می‌تواند برای بررسی وضعیت پرداخت حق بیمه‌ها به شما مراجعه کند.
—
حسابرسی بیمه شامل چه مدارکی می‌شود؟
در فرآیند حسابرسی، حسابرس بیمه معمولاً اسناد زیر را از شما درخواست می‌کند:
دفاتر قانونی شامل دفتر روزنامه و دفتر کل (پلمپ‌شده)
لیست حقوق و دستمزد ماهانه کارکنان
لیست بیمه ارسالی به سازمان تأمین اجتماعی
فاکتورهای خرید و فروش
قراردادهای پیمانکاری (در صورت وجود)
رسید پرداخت حق بیمه ماهانه
این مدارک کمک می‌کند تا حسابرس بتواند بررسی کند: ✅ آیا شما تمام کارکنان و کارگران را بیمه کرده‌اید یا خیر؟
✅ آیا حق بیمه بر اساس حقوق واقعی پرداخت شده است یا خیر؟
—
وظایف کارفرما در برابر سازمان تأمین اجتماعی چیست؟
شما به عنوان یک کارفرما، طبق قانون تأمین اجتماعی وظایف مشخصی دارید. از جمله:
✅ ثبت‌نام در تأمین اجتماعی و دریافت کد کارگاهی
هر کارگاهی که حتی یک کارگر دارد، موظف است به سازمان تأمین اجتماعی مراجعه کند و کد کارگاه بگیرد.
✅ بیمه کردن کلیه کارگران و کارکنان
کارفرما باید بلافاصله پس از شروع به کار کارکنان، آنها را بیمه کند.
✅ ارسال لیست بیمه هر ماه تا آخرین روز ماه بعد
مثلاً لیست بیمه خرداد ماه را باید حداکثر تا ۳۱ تیر به تأمین اجتماعی ارسال و حق بیمه را پرداخت کنید.
✅ پرداخت حق بیمه ماهانه
حق بیمه شامل سهم کارفرما و کارگر است که کارفرما موظف به پرداخت کل مبلغ به سازمان است.
✅ نگهداری دفاتر قانونی و اسناد هزینه‌ای
تا در زمان حسابرسی، امکان دفاع از حق خود را داشته باشید.
—
اگر در حسابرسی بیمه تخلفی کشف شود چه می‌شود؟
اگر در فرآیند حسابرسی مشخص شود که:
برخی کارگران بیمه نشده‌اند
یا حقوق واقعی کمتر از پرداختی واقعی گزارش شده
یا بیمه‌ها دیر پرداخت شده‌اند
سازمان تأمین اجتماعی می‌تواند: 🚫 برای حق بیمه پرداخت‌نشده، مطالبه جدید صادر کند.
💰 جرائم دیرکرد (بر اساس ماده ۹۷ قانون تأمین اجتماعی) را اعمال کند.
⚖️ حتی در موارد جدی، تخلفات به هیأت‌های تشخیص و حل اختلاف ارجاع می‌شود.
—
چگونه از مشکلات حسابرسی بیمه‌ای پیشگیری کنیم؟
✅ لیست بیمه را همیشه دقیق و کامل ارسال کنید.
حتی اگر کارکنانی دارید که حقوق ثابت نمی‌گیرند (مثل کارمزدی‌ها) یا به صورت پاره‌وقت کار می‌کنند، بیمه‌شان را رد کنید.
✅ دفاتر قانونی را منظم و واقعی بنویسید.
از دفاتر صوری پرهیز کنید. حسابرس بیمه بر اساس دفاتر قانونی قضاوت می‌کند.
✅ حق بیمه را به موقع پرداخت کنید.
تا از جرائم و دیرکرد خلاص شوید.
✅ در قراردادها، تعهد بیمه‌ای را به‌روشنی مشخص کنید.
مثلاً در پیمانکاری‌ها، تعیین کنید که چه کسی مسئول پرداخت بیمه است.
—
جمع‌بندی: حسابرسی بیمه، حق سازمان تأمین اجتماعی و وظیفه قانونی شماست
بنابراین: 📌 حسابرسی بیمه بر اساس قانون، امری کاملاً طبیعی و قانونی است.
📌 شما به عنوان کارفرما باید همواره اسناد را آماده داشته باشید.
📌 مهم‌تر از آن، از همان ابتدا کارگران خود را بیمه کنید و حق بیمه‌ها را به موقع بپردازید.
📌 این کار نه تنها برای پیشگیری از جرائم است، بلکه در آینده در صورتی که مشکلی برای کارگران پیش بیاید، مسئولیت سنگینی متوجه شما نخواهد شد.
—
نیاز به مشاوره دارید؟
اگر مطمئن نیستید کارگاه شما مشمول حسابرسی بیمه هست یا نمی‌دانید مدارک‌تان کامل است یا خیر، با ما تماس بگیرید.
ما به عنوان مشاور امور بیمه تأمین اجتماعی و مالیات، در کنار شما هستیم تا با خیال راحت به توسعه کسب‌وکار خود بپردازید