عواقب بیمه نکردن کارگر | مسئولیتهای قانونی کارفرما و حقوق کارگر
مقدمه: چرا بیمه کارگر اهمیت دارد؟
بیمه تامین اجتماعی یکی از مهمترین حقوق قانونی هر کارگر و کارمند در کشور ماست.
بر اساس قوانین کار و تامین اجتماعی، هر فردی که در قبال دریافت مزد یا حقوق در کارگاهی مشغول به کار میشود، باید تحت پوشش بیمه قرار گیرد.
متاسفانه برخی کارفرمایان تصور میکنند میتوانند کارگر را برای مدتی «آزمایشی» یا «بدون بیمه» نگه دارند و پس از گذشت چند ماه اگر از عملکرد او رضایت داشتند، اقدام به بیمه کردن او کنند.
این در حالی است که طبق قانون، چنین کاری خلاف مقررات است و عواقب سنگینی برای کارفرما به همراه دارد.
—
طبق قانون، از چه زمانی باید کارگر بیمه شود؟
بر اساس ماده 148 قانون کار:
> کارفرما مکلف است بر اساس قانون تامین اجتماعی نسبت به بیمه نمودن کارگر خود اقدام نماید.
یعنی کارفرما باید به محض آغاز به کار کارگر او را بیمه کند.
فرقی نمیکند که کارگر:
قرارداد کتبی داشته باشد یا شفاهی،
فقط چند ساعت در هفته کار کند یا تماموقت باشد،
حتی در همان روزهای اول کاری.
در واقع، همین که رابطه کارگری و کارفرمایی شکل گرفت و شخص در مقابل مزد، کاری انجام داد، کارفرما موظف به بیمه کردن اوست.
—
عواقب بیمه نکردن کارگر برای کارفرما چیست؟
1️⃣ پرداخت حق بیمه به نرخ روز
اگر کارگری که بیمه نشده است به اداره کار یا شعبه تامین اجتماعی شکایت کند، سازمان تامین اجتماعی پس از بررسی پرونده، کارفرما را ملزم میکند که حق بیمه او را از روز شروع به کار تا تاریخ فعلی، به نرخ روز پرداخت کند.
این موضوع میتواند به دلیل محاسبه جریمه دیرکرد، مبلغ قابل توجهی برای کارفرما باشد.
—
2️⃣ جریمه نقدی کارفرما
علاوه بر پرداخت حق بیمه معوقه، کارفرما به دلیل تخلف از ماده 148 قانون کار و مقررات بیمهای، به پرداخت جریمه نقدی (که توسط سازمان تامین اجتماعی تعیین میشود) محکوم خواهد شد.
—
3️⃣ امکان بروز مشکلات کیفری در صورت بروز حوادث
اگر کارگری که بیمه نیست، در حین انجام کار دچار حادثه یا بیماری ناشی از کار شود، کارفرما ملزم به پرداخت تمام خسارات و دیه خواهد بود.
در چنین مواردی حتی ممکن است پرونده جنبه کیفری پیدا کند و برای کارفرما دردسرهای جدی ایجاد شود.
—
آیا کارگر میتواند بعد از ترک کار یا پایان قرارداد هم شکایت کند؟
✅ بله.
کارگر حتی پس از قطع همکاری با کارفرما نیز میتواند به اداره کار و تامین اجتماعی مراجعه کند و بابت دورهای که بیمه نشده است، شکایت نماید.
سازمان تامین اجتماعی در این موارد معمولا با استعلام از مدارک، شاهدان یا حتی بررسی سوابق بانکی و فیشهای حقوقی، سابقه کار را احراز میکند و کارفرما را به پرداخت حق بیمه معوقه به نرخ روز و جریمه محکوم میکند.
—
نکته مهم برای کارگران: مدارک جمعآوری کنید
اگر در کارگاهی مشغول به کار هستید و کارفرما شما را بیمه نکرده است:
فیش حقوقی، رسید واریزی حقوق، پیامکها، قرارداد، پیامهای واتساپ یا هر سند دیگری که نشان دهد در آنجا کار میکردید را نگه دارید.
این مدارک در هنگام شکایت به اداره کار و تامین اجتماعی بسیار مهم و کارساز هستند.
—
توصیههای کاربردی به کارفرمایان
✅ کارفرما باید از همان روز اول کار کارگر یا کارمند، نام او را در لیست بیمه رد کند.
✅ حتی اگر قصد دارید کارگر را «آزمایشی» استخدام کنید، باز هم موظف به بیمه کردن او هستید.
✅ بیمه کردن کارکنان، علاوه بر تکلیف قانونی، نوعی سرمایهگذاری است که از بروز خسارات سنگین در آینده جلوگیری میکند.
جمعبندی: مسئولیت بیمه کردن کارگر همیشه با کارفرماست
کارفرمایان باید بدانند که بیمه نکردن کارگر، خلاف قانون است و عواقب سنگینی دارد.
این موضوع نه فقط جریمههای مالی، بلکه در صورت وقوع حوادث، میتواند به پروندههای کیفری نیز منجر شود.
به همین دلیل توصیه میشود کارفرمایان از همان روز اول کاری، نسبت به بیمه کردن نیروهای خود اقدام کنند و با این کار، هم از حقوق قانونی کارگران حمایت کنند و هم از خسارتهای احتمالی در آینده پیشگیری نمایند.