پس ندادن سفته پس از اتمام قرارداد کار | هر آنچه باید بدانید!
چرا کارفرما در زمان استخدام سفته می‌گیرد؟
یکی از مسائلی که در بازار کار ایران بسیار رایج است، گرفتن سفته حسن انجام کار از کارگر یا کارمند در بدو استخدام است.
این سفته در حقیقت ابزاری است که کارفرما برای اطمینان از تعهد کاری فرد جدید استفاده می‌کند.
اما نکته مهم اینجاست که در هیچ کجای قانون کار یا قانون مدنی ایران گرفتن سفته به عنوان ضمانت انجام کار پیش‌بینی نشده است و صرفاً در عرف کسب‌وکارها جریان دارد.
—
مشکل اصلی: پس ندادن سفته پس از اتمام قرارداد
فرض کنید کارگر یا کارمندی هستید که: ✅ مدت قرارداد کاری‌تان تمام شده است،
✅ یا به هر دلیلی از کار خود استعفا داده‌اید،
✅ یا حتی کارفرما قرارداد شما را تمدید نکرده است.
در چنین شرایطی طبیعی است که دیگر رابطه کاری بین شما و کارفرما وجود ندارد.
اما برخی کارفرمایان سفته‌ای که بابت حسن انجام کار از شما دریافت کرده‌اند را پس نمی‌دهند و اینجا دقیقاً مشکل آغاز می‌شود.
—
پس ندادن سفته کارگر چه تبعاتی دارد؟
کارفرما در صورتی می‌تواند به سفته استناد کند که:
تخلف یا قصوری از طرف شما (کارگر) اتفاق افتاده باشد،
و این موضوع را بتواند در مرجع قضایی ثابت کند.
اگر قرارداد کاری پایان یافته و کارفرما هم هیچ ادعای خسارتی علیه شما ندارد، ادامه نگه داشتن سفته از نظر قانونی هیچ توجیهی ندارد و حتی می‌تواند به عنوان نوعی تصاحب غیرمجاز مال غیر پیگیری شود.
—
برای بازپس‌گیری سفته چه باید کرد؟
1️⃣ ارسال اظهارنامه به کارفرما
اولین و کم‌هزینه‌ترین راه این است که از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یک اظهارنامه رسمی برای کارفرما بفرستید.
در این اظهارنامه:
مشخصات خود و کارفرما،
توضیح رابطه کاری که به پایان رسیده،
و درخواست صریح بازگرداندن سفته را قید کنید.
این اظهارنامه در آینده می‌تواند به عنوان مدرک در دادگاه مورد استناد قرار بگیرد.
2️⃣ طرح دادخواست در دادگاه
اگر کارفرما پس از دریافت اظهارنامه همچنان سفته شما را پس نداد، قدم بعدی طرح دعوای استرداد سفته است.
این دادخواست معمولاً در شورای حل اختلاف (برای سفته‌های زیر ۲۰ میلیون تومان) یا دادگاه حقوقی (برای مبالغ بالاتر) مطرح می‌شود.
مدارکی که همراه دادخواست ضمیمه می‌کنید باید شامل باشد:
تصویر اظهارنامه ارسالی،
قرارداد کار (اگر موجود است)،
فیش‌های واریز حقوق یا هر سندی که رابطه کاری را اثبات کند.
—
سوال مهم: اگر رسیدی بابت سفته نداریم چه می‌شود؟
یکی از اشتباهات رایج کارگران این است که هنگام تحویل سفته رسید کتبی از کارفرما نمی‌گیرند.
با این حال جای نگرانی نیست.
طبق اصول حقوقی، اگر کارفرما مدعی شود که این سفته بابت بدهی مالی شماست، اوست که باید در دادگاه این موضوع را ثابت کند.
بنابراین حتی بدون رسید هم می‌توانید با استناد به خاتمه قرارداد و اتمام رابطه کاری، درخواست بازگرداندن سفته را مطرح کنید.
—
توصیه‌های مهم برای کارگران و کارمندان
✅ همیشه هنگام تحویل سفته به کارفرما رسید کتبی بگیرید که در آن علت اخذ سفته، مبلغ و شماره آن ذکر شده باشد.
✅ پس از پایان همکاری، فوراً در قالب اظهارنامه از کارفرما بخواهید سفته را عودت کند تا زمان زیادی نگذرد.
✅ حتی می‌توانید در همان زمان تسویه حساب، بازگرداندن سفته را به صورت کتبی در صورتجلسه تسویه بنویسید.
—
جمع‌بندی: حق خود را به رسمیت بشناسید
سفته‌ای که بابت حسن انجام کار به کارفرما داده‌اید، مال شماست و کارفرما پس از پایان قرارداد کاری هیچ دلیلی برای نگه داشتن آن ندارد.
بنابراین با اطمینان خاطر می‌توانید از راه‌های قانونی برای بازگرداندن سفته خود استفاده کنید.
از ارسال اظهارنامه گرفته تا طرح دعوا در مراجع قضایی، همه این‌ها ابزارهایی هستند که قانونگذار برای حمایت از شما در نظر گرفته است.